ES | CA | AR |

  • Inici

  • Agenda

  • Notícies

  • Guida

  • Mapa

  • Contacte

Menu

Newsletter

Email

Nòm

Cognòms

Soscriu-te

Inici

 > 

Guida

 > 

Lòcs d’Interès

 > 

Fabrica dera lan de Vielha

Fabrica dera lan de Vielha

973641815

info.museu@aran.org

veure web

DONADES

Tipe: Bastissa industriau

Sègle: XIX

Pòble: Vielha

DESCRIPCION

Era fabrica dera Lan de Vielha ei un exemple representatiu des petites indústries textiles desvolopades dempús dera segona mitat deth sègle XX enes dues vessants des Pirenèus centraus. Era fabrica siguec construïda a finaus deth sègle XIX per Josèp Portolés Viló, vesin de Vielha qu’aprenec er ofici en França, d’on provenguie era família dera sua hemna. Eth bastiment dera fabrica represente entara comunitat aranesa un pas entara modernizacion e ua ajuda entàs trabalhs de casa des hemnes dera val. Ena Fábrica dera Lan s’explique eth foncionament des maquines propulsades pera fòrça deth riu Nere entà cardar era lan. Se pòt veir per prumèr viatge ena Val d’Aran eth procès de canalizacion dera aigua a trauèrs d’un canau de recuelhuda d’apruprètz 200 mètres de longada, coma se magasène era aigua ena peishèra dera mòla, coma se dosifique eth pas dera aigua entà hèr a mòir es rodets dera mòla e coma viren es pèires

Jusèp Portolés Fontà (1904-1987), hilh e ereur de Rafael Portolés Lafuste, contunhèc era activitat dera fabrica, en tot víuer exclusivaments dera sua industria. Era manufactura de lan se mantenguec enquiar aiguat deth 1963, que destruïc un aute viatge eth canau exterior dera fabrica. A compdar d’alavetz era maquinària comencèc a foncionar damb electricitat. Maugrat açò, era produccion amendric progressivaments enquiath barrament definitiu dera explotacion, enes ans setanta. Des d’alavetz a resistit ath pas deth temps e ara especulacion urbanistica mercès ara tenacitat d’ua persona estacada sentimentalment ara fabrica, era Sra. Isabel Vidal, veuda de Jusèp Portolés Fontà. En 1999 eth Conselh Generau dera Val d’Aran decidic aquerir e restaurar aguest interessant conjunt patrimoniau, damb er objectiu de convertí’c en un testimòni viu dera istòria contemporanèa dera Val d’Aran. Era maquinària dera fabrica auie coma objectiu era transformacion dera lan naturau en hiu bon entà èster tricotat manualment. Es abitants dera val amiauen era lan neta e shuta ara fabrica. Es flòcs se pesauen en ua balança romana e s’acordauen eth nombre de cabdèls atau coma er espés des hius desiradi. Era prumèra etapa deth procès de transformacion, ena qu’interviegen tres maquines, s’efectuaue ena planta baisha dera fabrica. En prumèr lòc, eth diable, destriue, daurie e separaue es flòcs de lan. Dempús, era carda dauridora transformaue aguesti flòcs en un vel, que, soent, s’utilizaue tanben entà hèr plumons e matalassi. Fin finau, era carda mechera preparaue era lan destinada a hèr hiu, en tot dividir eth vel procedent dera carda dauridora en ues meches mès fines, que s’enrotlauen en uns petiti tuèus metallics.

Webs d’interès

Hilats sociaus

Tel +34 973 640 018 info@vielha-mijaran.org C/ Sarriulera 2. Vielha 25530 Lleida